Το “πακέτο” συμπτωμάτων Φταρνισμα (πταρμός), Κνησμός και Υδαρής (δηλαδή καθαρή) έκκριση από τη μύτη αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό της αλλεργικής ρινίτιδας. Πολλές φορές παρατηρείται ο λεγόμενος αλλεργικός χαιρετισμός δηλαδή μια κόκκινη γραμμή στη κορυφή της μύτης λόγω του συνεχούς τριψίματός της με το χέρι.

Η αλλεργική ρινίτιδα κατατάσσεται ανάλογα με την διάρκεια και τη συχνότητα των συμπτωμάτων σε επίμονη (διάρκεια άνω των 4 εβδομάδων)  και διαλείπουσα (διάρκεια κάτω των 4 εβδομάδων). Ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων σε ήπια, μέτρια και σοβαρή. 

Αναλυτικότερα:

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΛΛΕΡΓΙΚΗΣ ΡΙΝΙΤΙΔΑΣ

Η θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας έχει δύο μορφές: την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και την αντιμετώπιση του αιτίου. Η απόφαση που θα μας οδηγήσει στην πορεία που θα επιλέξουμε εξαρτάται από 

• Την κατάταξη με βάση τη διάρκεια και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων
• Την συνύπαρξη άσθματος
• Την επιτυχή ανεύρευση του αιτίου (πχ αλλεργιογόνο) και σε τι βαθμό είναι δυνατό να απαλλαγεί απο αυτό ο ασθενής
• Την προηγηθείσα συμπτωματική αγωγή χωρίς τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Η συμπτωματική αγωγή περιλαμβάνει από τους στόματος αντισταμινικά, ρινικά σπρέυ κορτικοστεροειδών, ρινικά σπρέυ συνδυασμού κορτικοστεροειδών και αντισταμινικού (αζελαστίνη). Για την αλλεργική ρινίτιδα δεν είναι απαραίτητη η χορήγηση από του στόματος κορτιζόνης. 

Άς δούμε μερικά στοιχεία για την συμπτωματική αγωγή 

• Τα αντισταμινικά χάπια ειναι λιγότερο αποτελεσματικά από τα ρινικά σπρευ κορτικοστεροειδών αλλά πολλοί τα προτιμούν ειδικά σε ήπιες περιπτώσεις  λόγω των καλών αποτελεσμάτων και της εύκολης συμμόρφωσης.
• Τα ρινικά σπρέυ κορτικοστεροειδων δρουν μέσα σε 4 ημέρες από την πρώτη χρήση.
•  Τα ρινικά σπρέυ κορτικοστεροειδών είναι προτιμότερα σε σοβαρές περιπτώσεις αλλεργικής ρινίτιδας.
• Το σπρέυ κορτιζόνης-αζελαστίνης ενδείκνυται όταν δεν αποδώσει η θεραπεία με απλό ρινικό κορτικοστεροειδές
• Πρέπει να αποφεύγεται η χρήση αντισταμινικών πρώτης γενιάς λόγω της καταστολής που προκαλούν στο κεντρικό νευρικό σύστημα.

Κατά κανόνα, ξεκινάμε την αγωγή με ένα σκεύασμα (αντισταμινικό ή ρινικό σπρέυ ή σπρέυ κορτικοστεροειδούς-αζελαστίνης)  και αναλόγως την ανταπόκριση προσαρμόζουμε την αγωγή. Ο ασθενής πρέπει να παρακολουθείται καθε εβδομάδα.

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθούμε και στην φαρμακευτική ομάδα των λευκοτριενίων, τα οποία έχουν διαφορετικό τρόπο δράσης απο τα αντισταμινικά, ωστόσο έχουν θετικά θεραπευτικά αποτελέσματα έναντι της καταρροής στην αλλεργική ρινίτιδα εφόσον υπάρχει συνοδό άσθμα. Τέλος τα προβιοτικά φαίνεται να ενισχύουν την αντιαλλεργική δράση των αντισταμινικών.

ΑΝΟΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΛΛΕΡΓΙΚΗΣ ΡΙΝΙΤΙΔΑΣ

Ως τώρα γνωρίσαμε τα βασικά φάρμακα που διαθέτουμε για την ανακούφιση των συμπτωμάτων όπως καταρροή, κνησμό, συμφόρηση που οφείλεται στην αλλεργική ρινίτιδα. Ωστόσο, το αίτιο της αλλεργικής αντίδρασης, δηλαδή η ατοπική απάντηση στο αλλεργιογόνο δεν αντιμετωπίζεται. Έτσι, το επόμενο βήμα στην αντιμετώπιση μιας αλλεργίας η οποία έχει σοβαρή συμπτωματολογία που δεν υφίεται σε υποφερτά επίπεδα (για τη ομαλή λειτουργικότητα του ατόμου που πάσχει), είναι η καταφυγή στην ανοσοθεραπεία.

Ο αλγόριθμος της ARIA που θα μας οδηγήσει στην σωστή απόφαση για το αν χρειαζόμαστε ανοσοθεραπεία ή όχι είναι ο εξής

Η ανοσοθεραπεία είναι μια μέθοδος απευαισθητοποίησης έναντι συγκεκριμένων αλλεργιογόνων. Το φαρμακευτικό σχήμα συντίθεται εφόσον έχουν ταυτοποιηθεί ένα ή περισσότερα αλλεργιογόνα μέσω των δερματικών ή/και αιματολογικών tests. Κατ επέκταση το φαρμακευτικό σχήμα είναι εξατομικευμένο και δεν είναι αποτελεσματικό σε μη ταυτοποιημένα αλλεργιογόνα που δεν ήταν δυνατή η ανίχνευσή τους.

Η λογική της ανοσοθεραπείας έγκειται  στο “βομβαρδισμό” του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς με το συγκεκριμένο αλλεργιογόνο ώστε απο ένα σημείο και μετά να πάψει η ατοπική αντίδραση. Η διαδικασία αυτή παίρνει πολύ καιρό ενώ στην αρχή είναι συχνή η πυροδότηση των συμπτωμάτων. Για το λόγο αυτό είναι πολύ βασικό εάν υπάρχει  άσθμα, να ανταποκρίνεται στη θεραπεία με εισπνεόμενα.